Bijna een kwart van de inwoners van Amsterdam gaf eind vorig jaar aan zich door de
coronacrisis somberder te voelen. Vooral relatief jonge Amsterdammers hebben psychische
klachten. Dit blijkt uit de Amsterdamse Gezondheidsmonitor 2020. De monitor laat ook zien
dat het percentage rokers daalde van 27% in 2016 naar 22% in 2020, dat 24% van de
Amsterdammers in de coronatijd minder alcohol is gaan drinken en dat er minder lachgas
wordt gebruikt. Gezondheidsproblemen zijn niet gelijk verdeeld over de stad: inwoners met
een laag opleidingsniveau, een minimuminkomen of een niet-westerse migratieachtergrond
hebben vaker lichamelijke en mentale klachten en een ongunstigere leefstijl. Inwoners van de
stadsdelen Centrum, West en Zuid beoordelen de eigen gezondheid positiever dan inwoners
van Noord, Zuidoost en Nieuw-West.
Wethouder Kukenheim (Zorg): “Dit zijn zorgwekkende cijfers voor wat betreft de mentale
gezondheid, maar ze bevestigen de verhalen die we horen in de stad. Door de coronacrisis zijn veel
mensen op zichzelf teruggeworpen en voelen meer Amsterdammers zich somber, gestrest en
vermoeid. Voor mij toont dit aan dat we veel meer moeten investeren in mentale gezondheid. Zo ga ik
mij er hard voor maken dat in alle wijken van de stad een plek is voor mensen die het mentaal zwaar
hebben.”
Van de Amsterdammers heeft 9% ernstige psychische klachten. Nog eens 45% heeft matige
psychische klachten. Vanaf 2012 stijgen deze cijfers. De toename zien we vooral bij 18- t/m 34-
jarigen, studenten en bij hoogopgeleiden. Ook eenzaamheid neemt de afgelopen jaren gestaag
toe. Zo voelen relatief veel 55- t/m 64-jarigen zich eenzaam, net als inwoners van Zuidoost en
Noord.
79% Amsterdammers voelt zich lichamelijk gezond. 4 van de 5 Amsterdammers ervaart de eigen
gezondheid als (zeer) goed. De grootste verbetering is bij 35-plussers, laagopgeleiden en inwoners
met een niet-westerse migratieachtergrond. Het percentage rokers is de afgelopen jaren flink
gedaald en steeds meer inwoners hebben nog nooit gerookt. 24% drinkt minder alcohol door de
coronacrisis, 13% drinkt meer. In Amsterdam wordt nog wel meer gerookt en alcohol gedronken
dan elders in Nederland en in de andere grote steden. Het gebruik van lachgas in 2020 is lager dan
in 2016. Het cannabisgebruik steeg tussen 2012 en 2016, maar is in 2020 gestabiliseerd op 22%.
Het aandeel Amsterdammers met overgewicht of obesitas is tussen 2008 en 2020 gelijk gebleven.
Gezondheidsproblemen zijn niet gelijk verdeeld over de stad. Zo pakken de cijfers negatief uit
voor grote groepen in Noord, Zuidoost en Nieuw-West, terwijl inwoners van Centrum, West en
Zuid de eigen gezondheid relatief positief beoordelen. In deze stadsdelen wonen relatief veel
hoogopgeleiden en inwoners met een gemiddeld of hoog inkomen, wat de gunstige score voor
een groot deel verklaart.
Binnenkort verschijnt de Nota Gezondheidsbeleid 2021-2025, waarin het college aangeeft hoe ze
de gezondheid van Amsterdammers verder wil verbeteren. Mentale gezondheid is hierin een van
de speerpunten.
Iedere vier jaar wordt het onderzoek in het kader van de Amsterdamse Gezondheidsmonitor door
de GGD uitgevoerd onder zelfstandig wonende inwoners van 18 jaar en ouder. De monitor 2020 is
uitgevoerd tijdens de tweede coronagolf (periode 10 september tot en met 16 december 2020). In
het onderzoek is dan ook specifiek gevraagd wat de invloed was van de coronacrisis op een groot
aantal gezondheidsthema’s.