Sinds afgelopen februari is de voedselpakketuitgifte van de Voedselbank in West verhuisd van de Erik de Roodestraat naar Huis van de Wijk De Tagerijn in de Balbostraat, waar ook een buurtteam zit én Buurtwerk. Een goed moment om te kijken hoe het gaat op deze locatie. Roos, schuldhulpverlener bij Buurtteam Amsterdam West, doet met haar collega Meriam de intakes voor de Voedselbank. Roos vertelt er hieronder meer over.
Hoe gaat het op deze nieuwe locatie?
Het is erg druk. Vooral doordat er een landelijke campagne van de Voedselbank is geweest, omdat veel mensen de Voedselbank niet weten te vinden, maar misschien wel in aanmerking komen. Daardoor hebben veel mensen zich aangemeld. Aanmeldingen komen verder van alle kanten: er zijn mensen die zichzelf aanmelden, maar aanmeldingen komen ook via ketenpartners, bewindvoerders en onze eigen schuldhulpverleners.
Hoe is de samenwerking met de Voedselbank op deze locatie?
Het is goed geregeld hier en de samenwerking met de coördinator en de vrijwilligers van de Voedselbank verloopt goed. Ik heb een kantoor waar ik in alle rust gesprekken met Amsterdammers kan voeren. Huis van de Wijk De Tagerijn is een fijne plek waar mensen ook even kunnen zitten en koffie drinken. Mensen die al langer komen, voelen zich op hun gemak. Het is zelfs een soort vriendenclub geworden hier bij de Tagerijn. Dan zitten ze te praten en dat vind ik alleen maar mooi. Want sommige mensen zijn ook eenzaam. Dat sociale aspect vind ik belangrijk. Het contact met mensen, het praatje, dat hoort er ook bij.
Wat is jouw rol hier precies op zo’n uitgiftedag?
Ik doe nieuwe intakes en herintakes, maar vooral signaleer ik wat er aan de hand is. Ik kijk verder dan alleen de Voedselbank. Waarom komt iemand naar de Voedselbank, waarom komt iemand tekort? Soms is het door afbetalingen van schulden, soms speelt verslaving een rol. Dan ga ik voorzichtig het gesprek aan over hulp. Sommige mensen willen hulp, anderen niet.
Laatst had ik bijvoorbeeld iemand die te weinig geld had doordat haar dochter 27 werd. Dan word je door de gemeente gekort op je (bijstands)uitkering of huurtoeslag door de kostendelersnorm. Dan plan ik een afspraak in bij de sociaal raadslieden voor een inkomenscheck. Zij kunnen ook helpen bij het aanvragen van toeslagen, zoals huur- of zorgtoeslag.
Wat is het voordeel dat je op de voedseluitgiftelocatie aanwezig bent?
De coördinator van de Voedselbank komt vaak naar me toe met nieuwe mensen die ingeschreven kunnen worden. Dan kan ik de mensen screenen, of ze echt recht hebben. Er komen ook mensen zomaar langs, voor een noodpakket. Een noodpakket is er voor mensen die eigenlijk niet in aanmerking komen voor een voedselpakket, maar bijvoorbeeld een maand net niet rondkomen doordat ze hoge kosten hebben gehad. Als ze niets op hun bankrekening hebben staan, kunnen ze een noodpakket krijgen. Soms komen er ook mensen uit andere stadsdelen, die verwijs ik dan door naar hun eigen stadsdeel. Soms hebben ze een postcode in Nieuw-West, maar is dit uitgiftepunt dichter bij hun woning. Dan ga ik overleggen met de coördinator, van: waar kunnen ze het beste heen, bij ons of helemaal in Nieuw-West?
Maar ook als iemand niet in aanmerking komt voor de Voedselbank, verwijs ik ze door naar plekken waar je goedkoop of gratis eten kunt krijgen in Amsterdam.
Wanneer heb je wél recht op de Voedselbank?
Er zijn duidelijke normen voor, die per huishouden kunnen verschillen. Als je na het screenen van je inkomsten en uitgaven onder deze norm valt, kom je in aanmerking. Maar ik kijk ook naar andere dingen. Stel, iemand betaalt maandelijks € 50,- af op een schuld van € 500,- en daardoor komt die persoon net onder de norm. Dan geef ik tijdelijk een pakket, bijvoorbeeld tien maanden, totdat die aflossing klaar is.
De Voedselbank is sowieso bedoeld als tijdelijke oplossing, in principe voor maximaal drie jaar. De bedoeling is dat mensen daarna weer hun eigen boodschappen kunnen doen. Maar soms lukt dat niet, bijvoorbeeld door hoge zorgkosten of plotselinge rekeningen, zoals van de tandarts. Het komt wel voor dat iemand na drie jaar nog steeds geldproblemen heeft. Dan kijken we of er een structurele oplossing mogelijk is. Vaak kijkt een sociaal raadsman of -vrouw of schuldhulpverlener mee waar nog iets gedaan kan worden aan de inkomsten of de uitgaven.
Dit jaar is het kindgebonden budget verhoogd, daardoor komen sommige mensen boven de norm uit. Dan moet ik hun indicatie voor het voedselpakket afsluiten. Dat zorgt wel voor teleurstelling. Sommige mensen proberen zelfs hun zorgverzekering of energiekosten weer te verhogen om opnieuw in aanmerking te komen. Dan probeer ik uit te leggen dat dat niet verstandig is, want dat geld zouden ze ook aan eten uit kunnen geven.
Heb je de indruk dat er veel mensen zijn die zich niet aanmelden, terwijl ze mogelijk wel recht hebben op voedselhulp, zoals de Voedselbank vermoedt?
Er zijn mensen die zich zo schamen dat ze zich niet aanmelden. Daar is de campagne van de Voedselbank wel goed voor, want ze proberen je over je schaamte heen te helpen. Al vraagt dat soms toch nog wat overtuigingskracht van mijn kant. Want dan komen ze hier, maar durven ze hun inkomensgegevens niet te geven. Dan probeer ik uit te leggen dat je je voor eten niet hoeft te schamen. Het is een primaire levensbehoefte.
Wil je nog iets toevoegen?
Ik ben blij dat de Voedselbank bestaat. Want er zijn genoeg mensen die echt niet veel hebben en eten hebben we allemaal nodig. Toen de Voedselbank naar Nederland kwam, werd er gereageerd van: Nederland heeft nu een Voedselbank, waar gaat het heen? Alsof het een schande was. Ik vind het geen schande. Iemand kan altijd een moment geen geld hebben. Maar eten moet je wel eten om in leven te blijven. En het gaat ook voedselverspilling tegen. Dus de Voedselbank moet blijven bestaan. Dat is wat ik vind.