“Sociale veiligheid is voor ons belangrijker dan fysieke veiligheid. We hebben er veel afspraken over gemaakt. Onder andere dat we ons zoveel mogelijk wel houden aan de RIVM-richtlijnen.”
Al twintig jaar is Elies Boiten thuisbegeleider bij Amstelring. Ze komt bij mensen thuis en is daarmee de ogen en oren van de mensen om wie het gaat, ook voor wijkzorg. In de corona tijd zijn thuisbegeleiders van Amstelring een van de weinige hulpverleners die besluiten om bij de mensen thuis te blijven komen, ondanks besmettingsgevaar. Als ik haar spreek, klinkt haar enthousiasme, kennis en jarenlange ervaring door in haar antwoorden. Het werd een interessant gesprek over corona, wijkzorg en buurtteams.
Wat betekent dat nou iets preciezer, thuisbegeleiding bij Amstelring?
“Amstelring is een hele grote organisatie, met onder andere verpleeghuizen, dagbesteding, wijkverpleging en de thuisbegeleiding is een klein takje. We bieden ambulante ondersteuning. Ik fiets door de stad en ga van cliënt naar cliënt. Elke cliënt heeft gelaagde problematiek die meestal door elkaar heen loopt. Mensen weten niet waar ze moeten beginnen met het verbeteren van hun situatie. Bij de één help ik om structuur in de week te krijgen. Bij de ander help ik richting een diagnose. Of iemand moet naar verpleeghuis, maar daar is een wachtlijst; Een mantelzorger trekt het niet meer. Ik zorg dat de ‘Dirk van de Broek-tassen’ vol met ongeopende brieven worden gesorteerd. Het is dus bij iedereen verschillend. Dat maakt het leuk, dynamisch en heel uniek. Elke situatie vraagt erom te bekijken wat de cliënt nodig heeft.”
Je zit als een spil tussen organisaties?
“Nou het idee is dat de cliënt de spil is, en dat wij naast hem staan. De cliënt bepaalt. Slechts in enkele gevallen neem je wel meer de regie over, liefst tijdelijk en alleen als het niet anders kan.”
Wat vind je heel leuk aan je werk
“Ik heb veel vrijheid in mijn werk. En het kan heel verschillend zijn. Mijn werk staat nergens beschreven: soms gaat het om het vervangen van de batterij van een elektrische tandenborstel. Kleine dingetjes naast de soms grote problemen. De corona tijd confronteert ons met nieuwe situaties. Hoe zorgen we dat een client zo veilig mogelijk aan boodschappen komt als zij niet naar buiten mag van de huisarts? Er zijn dingen die moeten gewoon gebeuren. Doordat we zoveel vrijheid hebben, kunnen we nog flexibeler handelen dan we al doen.”
Wat vind je minder leuk?
“Ik heb hele fijne collega’s en kan altijd terugvallen op ze- , maar ik mis wel eens het gevoel van samen. Ik ben vrij veel in mijn eentje onderweg. Zeker nu in corona tijd. Teamvergadering mogen niet live plaatsvinden. Wel via zoom of in kleine groepjes maar dat is toch anders: ik mis dat moment bij de koffie automaat. “
Hoe is de thuisbegeleiding van Amstelring veranderd door corona? “Vanaf het begin besloten wij dat we wel bij mensen thuis blijven komen. Sociale veiligheid is voor ons belangrijker dan fysieke veiligheid. We hebben er veel afspraken over gemaakt. Onder andere dat we ons zoveel mogelijk wel houden aan de RIVM-richtlijnen. Als ik een iPad van een cliënt heb aangeraakt, dan maak ik het even schoon daarna. Het is nog meer maatwerk nu dan anders. Sommige cliënten zie ik alleen in het park. Anderen alleen met een glazen deur ertussen, of weer anderen op het balkon. Het was niet een goed moment om cliënten alleen te laten. Onze manager zei laatst in een interview [Movisie) , red.] dat voor zover bekend er landelijk nog geen besmetting in de thuisbegeleiding is voorgekomen.
Bij een wijktafel via Zoom was het voor mij bevreemdend om te merken dat er een sfeer hing van ‘doe het niet, een huisbezoek’. Die sfeer herken ik niet. We hebben direct op een rijtje gezet welke clienten wat nodig hebben. We kijken naar wat kunnen we wèl bieden.
Door corona zijn we als Amstelring Thuisbegeleiding de oren en ogen achter de voordeur. Waar samenwerking met de GGZ normaal gesproken minder vanzelfsprekend is, zoeken ze ons nu meer op. Zo had ik een cliënt die altijd zelf de regie wilde houden, waardoor ik nooit contact kon zoeken met de GGZ met haar. Nu voelde ze zich opgesloten door corona en ging veel mensen bellen. Toen heb ik met haar besproken dat het goed is om actiever samen te werken.”
Corona vergroot uit. Amplificeert.
“Wij zien dat mensen die alleen zijn nóg eenzamer worden. En mensen in een gezin die te dicht op elkaar zitten komen al snel in de spanning terecht . Sommige cliënten reageren heel rustig, terwijl ‘gewone mensen’ in paniek raken. Een soort omgekeerde wereld. Maatregelen zijn ontwrichtend. Voor sommige mensen is dat nieuw. Voor veel mensen is omgaan met angst en ontwrichting al dagelijkse praktijk. Weet je wat ook anders is? Normaal gesproken DOE ik iets met cliënten. En dat kan vaak niet meer want dan zit je al gauw te dicht bij elkaar. Je kan niet goed samen over dezelfde computer gebogen zitten.
Ik ben eerlijk gezegd wel een beetje klaar met het onderwerp Corona. Veel cliënten zijn bang en willen er veel over praten. Iedereen is continu in een proces verwikkeld om positie te bepalen ten opzichte van weer nieuwe informatie en theorieën. En er is veel gepolariseerde informatie.”
Wat is voor Amstelring de waarde van wijkzorg centrum?
“We zijn natuurlijk deel van wijkzorg en ik ben ook wel actief bij wijktafels. Ik vind het zelf heel fijn als ik mijn cliënt naar een organisatie toe leid, dat ik er een gezicht bij heb. Dan is het makkelijker om een cliënt te overtuigen om met die persoon te bellen. Het gaat niet meer om een organisatie, maar om een persoon. Het maakt mijn werk makkelijker als ik het kan delen met andere organisaties. Er gebeurt zoveel in de wijk, er is zoveel mogelijk. Als je dat als cliënt spannend vindt, open je je daar niet voor. Ik ga graag naar de wijktafels. Ik vind het leuk om te leren en ook leuk om mijn kennis te delen. Wanneer iemand een casus inbrengt heb ik altijd wel een idee erbij”.
“Ik merk dat er een hardnekkige illusie bestaat dat onze mensen gewone mensen zijn die even tijdelijk een duwtje nodig hebben. Dat is een absolute misvatting”
Wat mist centrum als wijkzorg er niet zou zijn?
“Samenhang. Ik denk dat er heel weinig samenwerking was tussen de madi’s en hulpverleners. Ook tussen formele en informele zorg is veel meer verband gekomen.”
Hoe kijk je naar de ontwikkeling van buurtteams?
“Ik ben enerzijds nieuwsgierig en ook ben ik wel een beetje bang. Ik denk je als cliënt veroordeeld bent tot je buurtteam. Je bent volledig afhankelijk van de beschikbare kennis in jouw buurtteam. Nu kun je zoeken naar de organisatie die voor jou de juiste kennis heeft. Die ruimte heb je straks niet meer. Als je een conflict krijgt met iemand uit het buurtteam, kun je niet zomaar naar een ander buurtteam. Ik heb wel overwogen of ik uit dit werk wilde stappen omdat ik niet weet met wie ik over een jaar werk?! Nu weet dat ik een hele fijne organisatie heb en fijne collega’s. En waar kom ik te werken? Dan moet ik kiezen voor één buurtje! Terwijl ik van heel Amsterdam houd. Moet ik straks zeggen ‘ik werk tussen die en die gracht’. Nu herkennen buren mijn fiets niet. Straks wel, dan gaat de anonimiteit verloren omdat door de herkenbaarheid van het buurtteam duidelijk wordt wie er begeleiding krijgt in de straat.
Wat ik verder ingewikkeld vind in verband met de buurtteams is dat mijn cliënten gelaagde problemen hebben. Bijvoorbeeld drie diagnoses: een fysiek en twee psychisch. Of ze hebben klachten en geen diagnose. Een aantal cliënten zou ik graag in een specialistische schil zien voor de begeleiding na 1 april volgend jaar. Ik weet nu nog niet welke organisaties dat gaan doen. Voor mijn cliënten maak ik me zorgen over waar ze uiteindelijk naar toe moeten en of ze wel de juiste hulp zullen krijgen. Ik merk dat er een hardnekkige illusie bestaat dat onze mensen gewone mensen zijn die even tijdelijk een duwtje nodig hebben. Dat is een absolute misvatting.”.
Aan wie wil je het stokje doorgeven?
“Aan Sander Verweij van De Regenboog Groep omdat ik vind dat hij de wijktafels erg goed voorzit.”
Tekst- Chulah Berkowitz