01 maart 2022
15:30
17:00
Online
Thema Wijktafel: Zorg om de Zorgmijder, Online bijeenkomst
Veel zorgmijders blijven juist onzichtbaar. Ze willen geen vreemden over de vloer. Willen vooral eigen regie behouden. Soms kan de opvatting over zelfzorg, gezondheid of leefstijl tot een (soms onbedoeld) groot hiaat met de omgeving leiden. En komt “zorg over” bij de omgeving meer op de voorgrond dan “respectvol laten”.
Vertrouwen winnen lijkt vaak enige weg. Waar lopen partners in de sociale basis tegenaan? Of wat kunnen zij hierin betekenen?
Wanneer verandert een strategie om vertrouwen op te bouwen in bemoeizorg?
Sommige Zorgmijders komen in beeld via overlast in de buurt. Wat is hier de route? Wat zijn dan de (on) mogelijkheden?
Naar aanleiding van de bijeenkomst is bruikbare informatie verzamelt die je hieronder vindt:
“De omschrijving zorgmijders is niet door hen zelf bedacht. Het gaat om eerst begrijpen, dan ingrijpen.”
Het gaat over bewoners die vaker een teruggetrokken bestaan leiden omdat het hen veiligheid en zekerheid geeft.
Dit kan vanuit leefstijl, normen, waarden voortkomen. Maar ook vanuit slechte ervaringen of traumatische gebeurtenissen. Het type mens kan heel verschillend zijn.
Het is een thema waar je binnen de OGGZ veel aandacht voor ziet maar niet exclusief voor mensen met GGZ-problematiek. Vanuit de GGZ zijn wel ontwikkelde handvatten beschikbaar die breder te gebruiken zijn.
Bijvoorbeeld de module binnen de GGZ-standaarden, genaamd assertieve en verplichte zorg.
Hierin vind je de variaties in benadering (in een infographic), van:
Assertieve zorg wordt als nieuwe benaming gehanteerd voor bemoeizorg.
Naast de wet verplichte zorg is er de wet Zorg en Dwang en de wet Forensische Zorg https://www.ggzstandaarden.nl/uploads/side_products/59737eacfb943a265c374af3d9da1453.pdf
Aanbevelingen m.b.t. naastenperspectief
→ Definieer samen met de naasten hun rol en maak samen afspraken hoe de naasten hun rol concreet willen invullen. Houdt hierbij rekening met culturele verschillen.
→ Neem als professional de tijd om met betrokken naasten de huidige belasting versus de daadwerkelijke belastbaarheid te bespreken en indien nodig samen te kijken naar een betere balans. → Is het contact verbroken tussen de patiënt en zijn directe naasten? Bespreek met de patiënt of en op welke wijze hij/zij het contact weer zou willen herstellen.
Bij uitvoering Assertieve zorg wordt genoemd dat er een sterk vermoeden is van klachten die leiden tot risico op ernstig nadeel voor de persoon zelf of de omgeving.
Bij Assertieve zorg is intensieve samenwerking cruciaal. Met als doel, zorgwekkende situaties ombuigen naar een betere situatie. En gedwongen zorg voorkomen. Ook bij assertieve zorg (en ook bij verplichte zorg) blijven de principes van herstelondersteunende zorg gelden. Dat wil zeggen: Dat iemand zelf regie heeft over het eigen herstelproces (omgaan met de klachten en beperkingen, deze een plek in je leven geven en omzetten in kracht). De relatie tussen bewoner, professional en naasten berust op een vertrouwensband. Wel kan (tijdelijk) de regie worden overgenomen. Crisis(signalerings)plannen kunnen daarin effectief ondersteunend zijn.
Wat een situatie complex maakt is vaak een combinatie van: de aandoening; de persoonlijkheid; de lichamelijke toestand; veiligheid; gebruik van macht en verzet.
Er zijn verschillende disciplines bij betrokken en het probleem overschrijdt verschillende domeinen.
Bij Movisie vind je een publicatie: Wat werkt bij integraal werken in de wijk? Hoe werk je in goed vertrouwen aan een oplossing? Succesvolle werkers hebben aandacht voor de interactie met de hulpvrager https://www.movisie.nl/artikel/client-professional-5-aanbevelingen-stevige-alliantie
Een goede relatie hulpvrager, hulpverlener is altijd van belang en lijkt vanzelfsprekend als goede basis een voorwaarde voor het bereiken van resultaat. Bij integraal werken is het voorkomen van versnippering een extra opgave.
In het geval dat er een sterk vermoeden is van klachten die leiden tot risico op ernstig nadeel voor de persoon zelf of de omgeving, is het werken aan die basis extra van belang.
In deze theorie wordt het onderscheid tussen emotionele band en overeenstemming over doel en aanpak van de ondersteuning beschreven als persoonlijke alliantie en taakalliantie.
Succesfactoren
Voorwaarden
Wat vraagt het van betrokkenen?
Praktische tips: https://www.zorgvoorbeter.nl/docs/PVZ/Onderwijs/lesmateriaal/Bemoeizorg.pdf
Oog voor de leefwereld en relationeel werken
Andries Baart benadrukt vanuit zijn ontwikkelde werkwijze; de presentiebenadering dat relationeel werken van belang is. Hier https://youtu.be/OW–H_y6OEk vind je een kort filmpje waarin hij zijn visie daarop verwoord. Als bijdrage bij een congres over zorgmijders dat Zorg en Welzijn jaarlijks organiseert. Een impressie van bijdragen en sprekers vind je hier terug: https://www.zorgwelzijn.nl/congressen/zorgmijders-nov-2021/#programma
Ook in 2022 staat het weer op de agenda. Deze keer 10 mei. https://www.zorgwelzijn.nl/congressen/zorgmijders-mei-2022/
Een ander voorbeeld van oog voor de leefwereld is de werkwijze van Multiloog
Een werkwijze in de wijk om te werken aan begrip voor psychisch lijden vanuit verschillend perspectief.
Een belangrijk uitgangspunt van het Multiloog-project is de ontmoeting op basis van gelijkwaardigheid en ervaringsdeskundigheid. Daarbij staat ‘het verhaal’ centraal. De bijeenkomsten hebben altijd het doorbreken van scheidslijnen op het oog. Verder is het de bedoeling te komen tot een andere ‘taal’, een taal die het mogelijk maakt jezelf en de ander beter te begrijpen. Uitwisseling van ervaringen en de mogelijkheid om van elkaar te leren staan voorop. Multiloog zoekt naar de zin en betekenis van de eigen ervaringen binnen de omstandigheden waar men mee te maken heeft.
Een voorbeeld van de systeemwereld is het Meldpunt Zorg en Woonoverlast.
Dit is voor medebewoners en wijkprofessionals.
In feite zijn dit partners in de wijk die zich afvragen of er misschien meer “Assertieve zorg” ingezet moet worden of zich afvragen of “Verplichte zorg” aan de orde is.
Zij biedt een ingang aan betrokken buurtbewoners en professionals om zorg te delen en verbindingen te zoeken.
Het meldpunt doorloopt bij een melding een vast aantal stappen.
https://www.amsterdam.nl/sociaaldomein/zorgprofessionals/werkwijze-meldpunten/
220301-werkwijze_meldpunt_zorg_en_woonoverlast
Meer interessante documentatie:
Boekentip van Karma en Charlotte: Bemoeizorg, Jules Tielens https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/bemoeizorg-is-een-ambacht.htm